Wpływ pogody na cenę pelletu: kilkuletnia analiza, trendy i prognozy
Pellet, jako jedno z najbardziej ekologicznych paliw grzewczych, odgrywa coraz większą rolę w domowych systemach ogrzewania.
Jego popularność rośnie, zwłaszcza w kontekście rosnących cen tradycyjnych źródeł energii oraz wzmożonej troski o ekologię. Niemniej jednak cena biomasy jest zmienna i zależy od wielu czynników. Jednym z kluczowych aspektów, który bezpośrednio wpływa na koszty tego paliwa, jest... pogoda. Warunki atmosferyczne wpływają zarówno na podaż surowca, jak i na zapotrzebowanie konsumentów. W niniejszym artykule przeanalizujemy, jaki jest wpływ pogody na cenę pelletu oraz kiedy najlepiej dokonać zakupu, aby zaoszczędzić i kupić najlepszy pellet drzewny. Aby lepiej zrozumieć, jak pogoda wpływa na ceny pelletu, warto sięgnąć do analiz instytucji takich jak np. NOAA (Narodowa Służba Oceaniczna i Atmosferyczna w USA), która monitoruje globalne warunki klimatyczne.
Pellet cena i pogoda – co je łączy?
Zmienność cen pelletu można wyjaśnić poprzez analizę kilku istotnych czynników, które są ściśle związane z warunkami pogodowymi.
Co wpłynęło na zmiany ceny pelletu w Polsce?
- Zapotrzebowanie na ogrzewanie – Ostra zima to synonim większego zapotrzebowania na opał, w tym pellet. Kiedy temperatury spadają, zużywamy więcej paliwa do ogrzewania, co zwiększa popyt na rynku, a co za tym idzie cena może wzrastać. Rosnące ceny pelletu wynikają głównie z próby zachwiania równowagi między popytem a podażą, zwłaszcza w sezonie grzewczym, kiedy zapotrzebowanie na ten ekologiczny opał znacząco wzrasta, a dostępność surowca bywa ograniczona.
- Dostępność surowca – Pellet produkowany jest z odpadów drzewnych. Odpady te występują najczęściej w postaci trocin, wiórów, zrębki, czy małych elementów litych. Bardzo często surowiec ten w pierwszej kolejności zużywany jest jako paliwo do ogrzania zakładów produkcyjnych czy komór suszarniczych. Im niższa temperatura tym większe zużycie a tym samym mniej surowca do produkcji pelletu.
- Logistyka – Zima niesie ze sobą utrudnienia logistyczne. Śnieg, lód, zamarzające drogi i trudne warunki atmosferyczne bardzo często komplikują produkcje, a czasem wręcz ją uniemożliwiają. W takiej sytuacji producenci muszą ponosić ogólnie wyższe koszty, co przekłada się na cenę końcową pelletu.
Wpływ pogody na cenę pelletu - Lato 2022
W 2022 roku, mimo lokalnych trudności, ceny pelletu za tonę utrzymywały się na stosunkowo stabilnym poziomie. W tym okresie cena pelletu drzewnego wahała się pomiędzy 1400-1600 zł za tonę. Była to nieco niższa wartość niż rok wcześniej, kiedy kryzys energetyczny uderzył w rynek opału, w tym pelletu, powodując wzrost cen surowca. Co za tym poszło? Producenci zaczęli masowo podwyższać ceny na swoje produkty a konsumenci, którzy zdecydowali się na ogrzewanie domu pelletem, zaczęli masowo robić zapasy w obawie o kolejne podwyżki. Sprzedaż pelletu ogromnie wzrosła. Cena dobrej jakości pelletu wynosiła na początku blisko 2000 zł i stale rosła, osiągając poziomy 3000 zł. za tonę. Podwyżki cen pelletu rujnowały domowe budżety. Czy można było tego uniknąć - więcej napisaliśmy o tym w artykule: Pellet drzewny – cena sezonu 2021 do 2023. Bańka, która pękła.
Sezon grzewczy 2023/2024 – przegląd
Sezon 2023/2024 okazał się wyjątkowy pod względem dynamiki cen pelletu. Na początku 2023 roku ceny zaczęły powoli spadać, co było odpowiedzią na stabilizację sytuacji geopolitycznej oraz mniejsze zapotrzebowanie na opał w wyniku łagodniejszej zimy. Najlepszy moment na zakup pelletu przypadł na miesiące wiosenne, kiedy to ceny spadły do poziomu 1300-1600 zł za tonę, a producenci próbowali wyprzedać swoje zapasy. Ostateczna cena pelletu za tonę wynosiła około 1200 - 1400 zł. W styczniu i lutym 2024 roku temperatura była stosunkowo wysoka jak na zimę, co ograniczyło zapotrzebowanie na ogrzewanie. Dzięki temu wiele osób, które wcześniej zrobiły zapasy pelletu, mogło zmniejszyć jego zużycie, co z kolei wpłynęło na ceny. Warto wspomnieć, że prognozy pogody na ten okres opublikowane przez NOAA wskazywały na jeszcze wyższe niż przeciętne temperatury w Europie Środkowej, co pozwoliło na planowanie strategii zakupu pelletu z większą precyzją. Obecna cena pelletu na miesiąc wrzesień 2024 waha się między 1100-1400zł za paletę. Niewykluczone, że producenci zaproponują wyższe ceny na sezon grzewczy. Głównym czynnikiem takiego ruchu będzie popyt i podaż pelletu.
Ceny pelletu na przestrzeni ostatnich lat
Ostatnie kilka lat pokazało, jak duża może być rozbieżność w cenach pelletu. Przykłady te ilustrują skalę zmian:
- 2019 rok – cena biomasy drzewnej była stosunkowo stabilna i wynosiła od 900 do 1100 zł za tonę. Był to okres przedpandemiczny, kiedy rynek opału działał w miarę stabilnie.
- 2021 rok – Po wybuchu pandemii COVID-19 i niepewnej sytuacji na rynkach większości branż, ceny pelletu wzrosły do około 1200-1400 zł za tonę. Wysokiej jakości pellet kosztował nawet 1500 zł.
- 2022 rok – Rok ten był przełomowy, gdyż kryzys energetyczny wywołany m.in. wojną na Ukrainie, podbił ceny energii i surowców, w tym drewna. Pellet kosztował nawet 3000 zł za tonę, co było wynikiem skumulowanych problemów geopolitycznych, logistycznych jak i zwiększony popyt i podaż pelletu. Według opinii publicznej, rynek pelletu "zwariował", a cena za pellet drzewny kompletnie wymknęła się spod kontroli.
Kiedy najlepiej kupić pellet drzewny?
Najlepszy moment na zakup najtańszego pelletu to wiosna oraz wczesne lato, kiedy jest sucho i ciepło. W okresie od kwietnia do połowy lipca zapotrzebowanie na paliwo opałowe jest najniższe, a producenci oraz dystrybutorzy oferują atrakcyjne promocje, aby opróżnić magazyny przed nowym sezonem produkcyjnym. To doskonały moment aby wybrać dobrej jakości pellet. W tym okresie ceny są zwykle stabilne, a ryzyko nagłej podwyżki cen pelletu jest stosunkowo niskie. Zakup w tym czasie pozwala zaoszczędzić od 10 do 30% w porównaniu do cen w sezonie grzewczym. Poza tym po zakupie latem, nie musimy przejmować się sytuacją na rynku pelletu w teoretycznie najtrudniejszym okresie jakim jest jesień i zima.
Z kolei najgorszym okresem na zakup pelletu jest późna jesień (październik-listopad) oraz zima (grudzień-luty). W tych miesiącach ceny są najwyższe ze względu na wzmożony popyt i podaż pelletu, a dodatkowo mogą wystąpić problemy z dostępnością trocin drzewnych.
Dlaczego ceny pelletu tak się różnią?
Ceny pelletu są determinowane przez kilka kluczowych czynników:
- Podaż surowca drzewnego – Czy trudno zdobyć surowiec do produkcji pelletu? Tartaki czy też zakłady drzewne, które sprzedają surowiec do produkcji pelletu, mają najczęściej stałe umowy na odbiór surowca. Jednak w czasie kiedy popyt wzrasta i one podnoszą cenę trocin i odpadów drzewnych. Często przy wyższej cenie pelletu sami producenci gotowi są kupić trocinę drożej.
- Koszty produkcji – Wzrost cen energii elektrycznej, kosztów pracy, surowców oraz paliw potrzebnych do produkcji i transportu pelletu, przekładają się na jego cenę końcową. W latach kryzysów energetycznych, jak w 2022 roku, te koszty były znacznie wyższe. Aktualnie wzrost kosztów produkcji pelletu jest mniej odczuwalny niż 2 lata wcześniej.
- Popyt sezonowy – Zimą, gdy zapotrzebowanie na opał gwałtownie rośnie, ceny idą w górę. Producenci i dystrybutorzy starają się maksymalizować zyski w sezonie grzewczym, co jest zjawiskiem naturalnym na szerokim rynku.
- Wpływ pogody na cenę pelletu – Jak wskazują badania NOAA, globalne zmiany klimatu, takie jak wydłużające się okresy susz, mogą wpływać na zmniejszenie dostępności surowców naturalnych. To długofalowy czynnik, który z czasem może wpłynąć na wzrost cen pelletu, zwłaszcza w rejonach najbardziej dotkniętych suszami i pożarami lasów. Tam paliwo opałowe może być znacznie droższe.
Jak kupić pellet dobrej jakości w atrakcyjnej cenie i na co zwracać uwagę przy zakupie pelletu drzewnego?
Aby kupić pellet w atrakcyjnej cenie i jednocześnie mieć pewność, że jest on dobrej jakości, warto kierować się kilkoma zasadami:
- Kupuj poza sezonem – To najważniejsza zasada. Wiosną i latem, kiedy popyt na pellet jest najniższy, ceny są najkorzystniejsze. Możemy kupić w naprawdę dobrej cenie najlepszy pellet drzewny, który posiada certyfikat jakościowy. Wysokiej jakości pellet ma bardzo dobre parametry więc warto postawić na sprawdzony opał w klasie A1 a spalanie pelletu drzewnego w klasie premium jest bardziej ekologiczne.
- Sprawdzaj certyfikaty – Pellet wysokiej jakości powinien posiadać certyfikaty takie jak DIN plus czy EN plus A1. Gwarantują one odpowiednią kaloryczność i niską zawartość popiołu, co przekłada się na lepszą efektywność grzewczą a co za tym idzie wyższa wartość opałowa i jakość pelletu. Spalanie pelletu drzewnego z certyfikatem jest pewniejsze.
- Monitoruj rynek – Warto regularnie sprawdzać oferty lokalnych dostawców oraz śledzić ceny na większych platformach sprzedażowych. Rynek pelletu potrafi zaskoczyć, ponieważ może się okazać, że ostateczna cena pelletu drzewnego w Internecie jest dużo niższa niż lokalnie - nawet z darmową dostawą. Rekomendujemy, szczególnie nowym użytkownikom, aby ogrzewanie domu pelletem zaczęli od sprawdzenia jaka jest cena opału drzewnego z certyfikatem oraz możliwość dostawy.
- Porównuj ceny i koszty dostawy – Cena samego pelletu to nie wszystko. Czasami dostawa może być droga, więc warto uwzględnić wszystkie koszty w kalkulacjach. Jak obliczyć koszty ogrzewania pelletu? Cena dostawy waha się w przedziale 100-300 złotych. Każdy sprzedawca ma inne zasady co do logistyki i cen na swoje paliwo opałowe. U nas na WoleBio.pl dostawa jest zawsze gratis, więc nie musisz martwić o transport.
Czy można liczyć na spadek cen pelletu w sezonie grzewczym?
Niestety, historyczne dane pokazują, że w sezonie grzewczym ceny pelletu bardzo rzadko spadają. Wraz z nadejściem zimy ceny zazwyczaj rosną. Jest to spowodowane wzmożonym popytem oraz możliwymi trudnościami logistycznymi, zwłaszcza w przypadku ekstremalnych warunków pogodowych. Chociaż prognozy meteorologiczne NOAA mogą wskazywać na łagodną zimę, co teoretycznie mogłoby obniżyć popyt, ryzyko nagłych zmian pogodowych wciąż istnieje. Sezonowość cen pelletu na rynku jest taka, że lepiej zakupić pellet w okresie wiosenno letnim.
Ile wynosi orientacyjne dobowe zużycie pelletu?
Dobowe zużycie pelletu zależy od kilku czynników, takich jak:
- Powierzchnia ogrzewanego budynku
- Izolacja termiczna budynku
- Moc kotła
- Temperatura na zewnątrz
- Wymagana temperatura wewnątrz
Przyjmuje się, że do ogrzania 1 m² powierzchni budynku potrzeba około 0,14 - 0,2 kg pelletu na dobę. Na przykład, dla domu o powierzchni 150 m², zużycie pelletu wyniesie około 20-30 kg na dobę przy typowych warunkach zimowych. W praktyce może to być mniej w dobrze ocieplonych domach i łagodnych warunkach pogodowych.
Czym jest wartość opałowa pelletu?
Wartość opałowa pelletu to ilość energii, jaką można uzyskać z jego spalenia. Wyraża się ją w jednostkach energii na jednostkę masy (zwykle w megadżulach na kilogram, MJ/kg) i jest kluczowym parametrem określającym efektywność pelletu jako paliwa.
Im wyższa wartość opałowa, tym więcej ciepła można uzyskać z danej ilości pelletu. Wartość opałowa pelletu drzewnego wynosi zazwyczaj około 16-19 MJ/kg, co jest porównywalne z innymi paliwami stałymi, jak węgiel czy drewno. Wysoka wartość opałowa oznacza mniejsze zużycie paliwa do ogrzewania.
Podsumowanie
Obecna cena pelletu jest w dużej mierze uzależniona od warunków pogodowych i zmieniających się trendów klimatycznych. Wpływ pogody na dostępność surowca oraz zapotrzebowanie na ogrzewanie sprawia, że wysokie ceny pelletu mogą znacznie się wahać w zależności od sezonu. Aby zaoszczędzić na zakupie tego ekologicznego paliwa, warto planować zakupy na wiosnę lub wczesne lato, unikając okresu zimowego, kiedy ceny są najwyższe. W okresie letnim sprzedaż pelletu jest mniejsza co przekłada się na sezonowość cen pelletu. Warto wtedy wybrać wysokiej jakości pellet drzewny i dodatkowo skorzystać z opcji pelletu z dostawą gratis, co pozwoli na jeszcze większe oszczędności.