Program Czyste Powietrze 2025: nowe zasady dofinansowania i składania wniosków
W obliczu rosnącej świadomości ekologicznej oraz konieczności ograniczenia emisji zanieczyszczeń, program Czyste Powietrze 2025 staje się kluczowym elementem krajowej strategii na rzecz zdrowszego środowiska. Start programu zaplanowano na 31 marca 2025 roku. Jego główne cele to redukcja emisji szkodliwych substancji oraz poprawa efektywności energetycznej domów jednorodzinnych.
To ambitne, ale realne przedsięwzięcie, które dzięki wsparciu z Funduszu Modernizacyjnego dysponuje budżetem w wysokości 10 miliardów złotych. To nie tylko imponująca kwota – to realna szansa dla właścicieli domów na przeprowadzenie kompleksowej modernizacji swoich nieruchomości.
Jak zdobyć dofinansowanie - wymagania
Wysokość dofinansowania będzie zależna od dochodu gospodarstwa domowego oraz stanu technicznego budynku. Program oferuje trzy poziomy wsparcia, co pozwala lepiej dopasować pomoc do indywidualnych potrzeb beneficjentów.
Aby ubiegać się o dotację, konieczne będzie spełnienie dwóch kluczowych warunków:
- Przeprowadzenie audytu energetycznego
- Uzyskanie świadectwa charakterystyki energetycznej
Wymagania techniczne i energetyczne a złożenie wniosku:
- Budynek musi być już oddany do użytkowania – inwestycje w budynkach w budowie nie są objęte wsparciem.
- Przedsięwzięcie musi skutkować poprawą efektywności energetycznej budynku i spełnieniem wymaganych wskaźników energetycznych (określonych w audycie energetycznym).
- Wszystkie urządzenia (np. źródła ciepła) muszą pochodzić z listy ZUM i spełniać wymagania norm krajowych oraz lokalnych (np. uchwał antysmogowych)
Lista ZUM – obowiązkowe źródło urządzeń i materiałów
Lista ZUM (Zielonych Urządzeń i Materiałów) to oficjalny katalog urządzeń i materiałów, które spełniają wymagania programu Czyste Powietrze 2025. Znajdziesz tam m.in.:
- Pompy ciepła – nowoczesne i energooszczędne źródła ogrzewania.
- Kotły na pellet – ekologiczne rozwiązania grzewcze.
- Izolacje termiczne – materiały poprawiające efektywność energetyczną budynku.
- Systemy wentylacji z odzyskiem ciepła – zwiększające komfort i oszczędność energii.
Korzystanie z listy ZUM jest obowiązkowe, jeśli chcesz otrzymać dofinansowanie – to gwarancja wyboru sprawdzonych, efektywnych i przyjaznych środowisku rozwiązań.
Kto i ile razy może skorzystać z programu Czyste Powietrze?
Z programu Czyste Powietrze 2025 mogą skorzystać osoby fizyczne będące właścicielami lub współwłaścicielami domów jednorodzinnych (lub wydzielonego w takim domu lokalu mieszkalnego z odrębną księgą wieczystą). Warunki uczestnictwa obejmują:
- zatwierdzenie budowy domu do 31 grudnia 2020 roku,
- posiadanie prawa własności przez minimum trzy lata przed złożeniem wniosku (z wyjątkiem nieruchomości odziedziczonych).
Dodatkowe zasady programu:
- Każdy budynek lub lokal mieszkalny może otrzymać dofinansowanie tylko raz.
- Każda osoba może zostać beneficjentem programu tylko jeden raz.
Dokumentacja Programu - składanie wniosków
Do wniosku należy dołączyć m.in.:
- dokument potwierdzający prawo własności (np. akt notarialny, odpis z KW),
- zaświadczenie o dochodach (dla poziomu podwyższonego i najwyższego),
- dokumenty potwierdzające trwałe wyłączenie z użytku starego źródła ciepła, jeśli jest wymieniane (np. protokół kominiarski, dokument zezłomowania),
- dokument podsumowujący audyt energetyczny (DPAE),
- umowy z wykonawcami (jeśli dotyczy prefinansowania)
Jakie są korzyści dla uczestników programu Czyste Powietrze?
Program Czyste Powietrze 2025 to nie tylko dofinansowanie. To impuls do zmiany myślenia – o środowisku, o naszych domach, o przyszłości. Uczestnictwo w programie zapewnia realne korzyści ekonomiczne i ekologiczne, znacząco ograniczając emisję CO₂ (o 15,5 mln ton rocznie), PM10 (71 tys. ton) oraz benzo(a)pirenu (62 tony rocznie). Beneficjenci zyskują niższe koszty eksploatacji, poprawę jakości życia oraz aktywny udział w ochronie środowiska naturalnego. Warto też dodać, dla osób, które zdecydują się na kocioł na Pellet, partnerstwo z firmą Wolebio gwarantuje stabilne i niezawodne dostawy wysokiej jakości ekologicznego pelletu drzewnego.
Nowe zasady programu w 2025 roku
W 2025 roku program Czyste Powietrze przechodzi istotne zmiany, które mają na celu zwiększenie jego skuteczności i dostępności. Od 31 marca 2025 r. projekt jeszcze mocniej koncentruje się na poprawie jakości powietrza oraz zwiększeniu efektywności energetycznej domów jednorodzinnych.
Szczególny nacisk położono na wsparcie osób zagrożonych ubóstwem energetycznym. Dla tej grupy to realna szansa na obniżenie rachunków za ogrzewanie i energię elektryczną, co przekłada się na konkretną ulgę dla domowego budżetu.
Wśród nowych wymogów znalazł się obowiązek potwierdzenia standardu energetycznego budynku – zarówno przed rozpoczęciem prac, jak i po ich zakończeniu. Wysokość dofinansowania zależy teraz od dochodów wnioskodawcy oraz efektywności energetycznej nieruchomości. Dzięki temu środki trafiają tam, gdzie są najbardziej potrzebne – sprawiedliwiej i celniej.
Program został stworzony w celu poprawy jakości powietrza i redukcji emisji gazów cieplarnianych poprzez strategiczne wsparcie procesu modernizacji energetycznej budynków jednorodzinnych. Wdrożenie programu oparte jest na kompleksowym podejściu, obejmującym zarówno wymianę źródeł ciepła na efektywniejsze technologicznie systemy, jak i prace związane z termomodernizacją. Całkowity budżet programu ustalono na poziomie 10 miliardów złotych, przewidując wsparcie dla ponad 2,5 miliona gospodarstw domowych do końca 2030 roku.
Procedura aplikacyjna wymaga dostarczenia dokumentów potwierdzających własność nieruchomości, zaświadczenia o dochodach oraz szczegółowej dokumentacji technicznej (audyt energetyczny i świadectwo energetyczne).
Zmiany w programie - obowiązkowy audyt energetyczny i operatorzy programu Czyste Powietrze
Najważniejsze zmiany od 31 marca 2025 r. to:
- Obowiązkowy audyt energetyczny – wymagany przed rozpoczęciem i po zakończeniu inwestycji, co pozwala ocenić efekty modernizacji. Audyt energetyczny to pierwszy i absolutnie niezbędny krok dla realizacji przedsięwzięcia na zapotrzebowanie energetyczne budynku. To techniczna analiza Twojego domu – specjalista sprawdza, jak budynek radzi sobie z utrzymywaniem ciepła, gdzie ucieka energia i co można poprawić. Przeprowadzenie audytu energetycznego oraz opracowanie dokumentu podsumowującego (DPAE) stanowi bazę doboru optymalnych działań modernizacyjnych. Po zakończeniu prac unowocześniających, obowiązkowe jest sporządzenie świadectwa energetycznego, czyli oficjalnego dokumentu, który potwierdza, że Twój dom stał się bardziej energooszczędny i uzyskał zakładane rezultaty.
- Wprowadzenie operatorów programu – osoby lub instytucje nadzorujące realizację projektów, dbające o zgodność z założeniami. Operatorami programu mogą być jednostki samorządu terytorialnego lub wyznaczone instytucje publiczne. Ich rola polega na ułatwieniu beneficjentom procesu składania wniosków, szczególnie w przypadku podwyższonego i najwyższego poziomu wsparcia, poprzez pomoc administracyjną i weryfikację dokumentacji.
- Podniesienie progów dochodowych – więcej osób może ubiegać się o wsparcie, niezależnie od poziomu zarobków.
- Zmiana maksymalnych kwot dotacji – dostosowanie do różnych kategorii kosztów kwalifikowanych, np. wymiany źródła ciepła czy termomodernizacji.
Rola operatorów programu: gminy i WFOŚiGW
Nie musisz działać sam. Operatorzy programu – czyli gminy oraz Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) – są po to, by Cię wspierać na każdym etapie realizacji inwestycji:
- od momentu składania wniosku – pomagają w jego poprawnym wypełnieniu,
- przez analizę dokumentów – weryfikują zgodność z wymaganiami programu,
- aż po końcowe rozliczenie inwestycji – wspierają w przygotowaniu dokumentacji końcowej.
Dodatkowo oferują bezpłatne doradztwo, co jest szczególnie pomocne dla osób, które po raz pierwszy korzystają z programu. Dzięki ich wsparciu cały proces staje się łatwiejszy, bardziej zrozumiały i mniej stresujący.
Maksymalne kwoty dofinansowań i kryteria dochodowe
Program przewiduje trzy poziomy wsparcia finansowego, zależne od statusu ekonomicznego beneficjentów:
- Podstawowy: jeśli roczny dochód beneficjenta nie przekracza 135 000 zł to kwalifikuje się do podstawowego poziomu dofinansowania. Możesz odzyskać maksymalnie 40% kosztów kwalifikowanych, poniesionych na poprawę efektywności energetycznej budynku.
- Podwyższony: miesięczny dochód na osobę do 2250 zł (wieloosobowe gospodarstwa) lub 3150 zł (jednoosobowe gospodarstwa), uprawniający do dofinansowania do 70%. Przykład: czteroosobowa rodzina z łącznym dochodem 8 000 zł brutto miesięcznie kwalifikuje się do tego poziomu dofinansowania.
- Najwyższy: miesięczny dochód na osobę do 1300 zł (wieloosobowe gospodarstwa) lub 1800 zł (jednoosobowe gospodarstwa) oraz beneficjenci świadczeń socjalnych, kwalifikujący się na pełne pokrycie kosztów (do 100%). Im niższy dochód, tym wyższe wsparcie. Najwyższy poziom dofinansowania to nie tylko szansa na cieplejszy dom, ale też realna ulga dla domowego budżetu.
Prefinansowanie – zaliczka do 35% kosztów inwestycji
Jednym z największych atutów programu Czyste Powietrze 2025 jest możliwość uzyskania prefinansowania – czyli zaliczki w wysokości nawet do 35% wartości planowanej inwestycji. Jednakże, jest ona dostępna tylko dla beneficjentów z poziomu podwyższonego i najwyższego. Zaliczka w wysokości maksymalnie 35% dotacji wypłacana jest bezpośrednio wykonawcom, na podstawie przedstawionych dokumentów (umowa oraz faktura zaliczkowa).To realne wsparcie dla osób, które nie dysponują dużymi oszczędnościami na start. Dzięki temu rozwiązaniu możesz rozpocząć prace modernizacyjne bez konieczności wykładania całej kwoty z własnej kieszeni. Prefinansowanie dostępne jest dla beneficjentów współpracujących z operatorami programu, którzy dodatkowo pomagają w przygotowaniu dokumentów niezbędnych do uzyskania zaliczki, udzielają wsparcia merytorycznego na każdym etapie i przyspieszają proces rozpoczęcia inwestycji.
Energetyczny dom - co można sfinansować w ramach programu
Program wspiera inwestycje, które realnie przyczyniają się do zmniejszenia zużycia energii oraz ograniczenia emisji zanieczyszczeń. Dofinansowanie możesz uzyskać m.in. na:
- Wymianę źródeł ciepła – zastąpienie starych pieców nowoczesnymi, niskoemisyjnymi systemami grzewczymi, co przekłada się na wyższą efektywność i niższe koszty eksploatacji.
- termomodernizacja budynków - modernizacja instalacji grzewczych i wentylacyjnych, uszczelnienie drzwi i okien, docieplenie przegród budowlanych, izolacja ścian, dachów i stropów, co pozwala znacząco ograniczyć straty ciepła i poprawić komfort cieplny w domu.
- Instalację odnawialnych źródeł energii – montaż paneli fotowoltaicznych, pomp ciepła czy kolektorów słonecznych umożliwia produkcję własnej energii i uniezależnienie się od rosnących cen prądu.
Efekty? Niższe rachunki, większy komfort cieplny i czystsze powietrze w Twoim otoczeniu. To inwestycja, która przynosi korzyści nie tylko Tobie, ale i środowisku – teraz i w przyszłości.
Czy można łączyć dotację z ulgą termomodernizacyjną?
Beneficjenci Programu „Czyste Powietrze” mają prawo skorzystać zarówno z dotacji, jak i z ulgi termomodernizacyjnej. Jednak nie mogą odliczyć w ramach tej ulgi wydatków, które zostały już pokryte środkami z dotacji. W praktyce oznacza to, że wydatki sfinansowane z dotacji nie mogą być jednocześnie odliczone w ramach ulgi termomodernizacyjnej od podstawy opodatkowania. Beneficjent może odliczyć tylko te wydatki, które pokrył ze środków własnych i które nie zostały objęte dofinansowaniem z programu. Maksymalna kwota odliczenia podatkowego w ramach ulgi termomodernizacyjnej wynosi 53 000 zł na jednego podatnika. Jeżeli podatnik dokonał wcześniej odliczenia wydatków objętych następnie dotacją, zobowiązany jest do skorygowania wcześniejszych zeznań podatkowych i odpowiedniego rozliczenia podatkowego z urzędem skarbowym
Przykład: Otrzymałeś dofinansowanie na wymianę kotła, ale za ocieplenie dachu zapłaciłeś z własnych środków, wówczas te koszty możesz rozliczyć w ramach ulgi podatkowej.
Finansowanie i instytucje zarządzające programem
Program Czyste Powietrze 2025 opiera się na solidnym i efektywnym systemie finansowania, który stanowi fundament dla realizacji jego głównych celów: poprawy jakości powietrza oraz zwiększenia efektywności energetycznej budynków mieszkalnych. Dzięki różnorodnym źródłom wsparcia możliwe jest szerokie dotarcie do beneficjentów i skuteczne wdrażanie ekologicznych rozwiązań w całym kraju. Najważniejszym filarem finansowym programu Czyste Powietrze 2025 jest Fundusz Modernizacyjny – unijny instrument wspierający transformację energetyczną w krajach członkowskich UE. W przypadku Polski jego wartość to aż 10 miliardów złotych. Stabilność finansowa zapewniana przez Fundusz Modernizacyjny pozwala na konsekwentne i szeroko zakrojone działania. To właśnie ona umożliwia wprowadzanie realnych, systemowych zmian w skali całego kraju – a więc trwałą poprawę jakości życia obywateli.
Oprócz Funduszu Modernizacyjnego, program Czyste Powietrze 2025 korzysta również z innych źródeł finansowania, takich jak:
- FEnIKS – Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko,
- KPO – Krajowy Plan Odbudowy.
Rola NFOŚiGW i WFOŚiGW w realizacji programu
Za skuteczne wdrażanie programu Czyste Powietrze 2025 odpowiadają dwie kluczowe instytucje:
| Instytucja | Zakres odpowiedzialności |
|---|---|
| NFOŚiGW (Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) |
Pełni funkcję koordynatora programu – nadzoruje realizację celów, zarządza strukturą i dba o spójność działań w skali ogólnopolskiej. |
| WFOŚiGW (Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) |
Realizują program lokalnie – przyjmują wnioski, rozliczają dotacje i wspierają beneficjentów na każdym etapie procesu. |
Podział kompetencji między NFOŚiGW a WFOŚiGW zapewnia sprawność i przejrzystość działania programu. Co więcej, umożliwia dostosowanie działań do specyfiki poszczególnych regionów. Przykładowo, w Małopolsce – regionie szczególnie dotkniętym problemem smogu – WFOŚiGW prowadzi intensywne kampanie informacyjne i doradcze, zwiększając skuteczność programu tam, gdzie jest on najbardziej potrzebny.
Świadectwo energetyczne - dokument podsumowujący audyt
Wśród dokumentów wymaganych przy składaniu wniosku o dofinansowanie znajduje się również dokument podsumowujący audyt energetyczny. Zawiera on kluczowe dane i rekomendacje wynikające z analizy Twojego budynku. Po zakończeniu prac modernizacyjnych, obowiązkowe jest sporządzenie świadectwa energetycznego, czyli oficjalnego dokumentu, który potwierdza, że Twój dom stał się bardziej energooszczędny i uzyskał zakładane rezultaty. Dlaczego to takie ważne? Bez tego załącznika Twój wniosek nie zostanie rozpatrzony. Sporządza go certyfikowany ekspert, oceniając poprawę efektywności energetycznej budynku. Dokument ten potwierdza, że spełniasz wszystkie wymogi formalne i że Twoje plany modernizacyjne mają solidne podstawy. To nie tylko formalność. Świadectwo pokazuje czarno na białym, że Twoje działania przyniosły realne efekty – zarówno dla środowiska, jak i Twojego portfela. Co więcej, zamykasz w ten sposób cały proces inwestycyjny i potwierdzasz, że środki publiczne zostały wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem. Dlatego zadbaj, by audyt był wykonany rzetelnie, a jego wyniki jasno przedstawione w podsumowaniu. To naprawdę robi różnicę. Beneficjent programu czyste powietrze powinien przechowywać dokumentację całej realizacji przedsięwzięcia przez cały okres trwałości projektu (min. 5 lat), w razie kontroli lub audytu.
Kiedy dotacja nie zostanie przyznana/ dofinansowanie nie zostanie wypłacone?
Dotacja w ramach Programu „Czyste Powietrze 2025” może zostać nieprzyznana lub niewypłacona z kilku jasno określonych powodów.
Oto najważniejsze sytuacje, które skutkują odmową wsparcia lub wstrzymaniem wypłaty:
- jeśli budynek/lokal mieszkalny jest wykorzystywany sezonowo lub jest budynkiem gospodarczym;
- jeśli wnioskodawca sprzedał nieruchomość przed zakończeniem wypłat dotacji;
- jeśli wnioskodawca jest beneficjentem programu w związku z realizacją przedsięwzięcia w innym budynku/lokalu mieszkalnym na podstawie WOD złożonego w naborze od 22.04.2024 r.
- jeśli powierzchnia wykorzystywana na działalność gospodarczą przekracza 30% całkowitej powierzchni budynku;
- jeśli budynek powstał po 31.12.2020 r. i jego budowa została zgłoszona po tej dacie.
- jeśli wniosek nie spełnia kryteriów formalnych lub merytorycznych
- jeśli wnioskodawca nie uzupełnił braków we wniosku mimo wezwania w wyznaczonym terminie
- jeśli złożono nierzetelne dokumenty lub oświadczenia
- jeśli będzie brak dostępnych środków finansowych w ramach naboru – nawet przy pozytywnej ocenie merytorycznej
Podniesienie standardu energetycznego budynku jako cel programu
Jednym z głównych celów programu Czyste Powietrze 2025 jest trwałe podniesienie standardu energetycznego domów jednorodzinnych. To inwestycja, która się opłaca – i to na wielu poziomach. W dobie rosnących cen energii i zaostrzających się norm klimatycznych, takie działania to już nie wybór, lecz konieczność.
Dotację na przedsięwzięcie z kompleksową termomodernizacją należy zrealizować w całości na wybrany wariant z audytu energetycznego. Wskazany w audycie energetycznym wariant do realizacji ma gwarantować osiągnięcie co najmniej jednego z dwóch wskazanych w programie Czyste Powietrze wskaźników kompleksowej termomodernizacji:
- zmniejszenie zapotrzebowania na energię użytkową do 80 kWh/(m2*rok),
- zmniejszenie zapotrzebowania na energię użytkową o minimum 40%
Późniejsze świadectwo musi potwierdzić wykonanie w 100% tego co znajduje się w audycie i potwierdzić osiągnięcie jednego z powyższych wskaźników.
Warto więc spojrzeć w przyszłość. Może dom pasywny? A może integracja z odnawialnymi źródłami energii? Takie rozwiązania mogą już wkrótce stać się nowym standardem. Może to właśnie Twój dom będzie jednym z pierwszych, który ten standard wyznaczy?
WoleBio.pl - zaufana platforma online oferująca sprawdzony pellet z dostawą gratis na terenie całego kraju. Najlepszy pellet drzewny oraz brykiet drzewny dostarczymy bezpośrednio pod Twój adres.